Myofascial release therapie bij een paard bevordert een gezond en soepel fascia, wat essentieel is om een goede mobiliteit te behouden en pijn en bewegingsbeperking te voorkomen bij je paard.
Herken je dit? Soms merk je dat je paard niet zo goed beweegt als normaal. Hij lijkt stijver, struikelt vaker en vertoond onbalans. Tijdens het rijden valt op dat hij moeite heeft met lengtebuigingen, kortere passen maakt en minder gewillig reageert op oefeningen die voorheen soepel gingen. Zijn gedrag verandert ook: hij wordt prikkelbaar, vermijdt aanraking en stopt tijdens de training.
Dit kan wijzen op bewegingsbeperkingen veroorzaakt door spanning en/of verkleving in de fascia. In een gezonde toestand functioneert de fascia normaal. Maar wanneer er spanning in de fascia optreedt, heeft dit invloed op het hele lichaam en dus op de beweging van je paard.
Als we merken dat de prestaties afnemen en langdurig aanhouden, moeten we ervoor zorgen dat onze paarden niet overcompenseren, wat tot blessures kan leiden.
Wat is fascia
Fascia is het grootste en meest dynamische orgaan van het lichaam. Het is een verbindend web van bindweefsel en dat alle spieren, pezen, ligamenten, botten, zenuwen, bloedvaten en organen omhult. Fascia bevat wel tien keer zoveel zenuwuiteinden als spieren, wat cruciaal is voor proprioceptie. Het speelt een belangrijke rol in de beweging en coördinatie tussen al deze structuren en past zich voortdurend aan factoren, zoals leeftijd, letsel, stress, voeding en bewegingspatronen.
De bouw van fascia
Fascia bestaat uit bindweefsel dat cellen, vezels en grondsubstantie bevat. Cellen zoals fibroblasten voor voeding en aanmaak celweefsel. Vezels zoals collageen bieden trekkracht en stevigheid, elastine geeft elasticiteit, en reticulaire vezels zorgen voor verbindingen. Grondsubstanties omvatten glucosamineglycanen (GAGs) en hyaluronzuur voor verbinding van het water. Bovendien bestaat fascia voor 70% uit water, wat scheiding en smeren mogelijk maakt.
Fascia bestaat uit drie lagen:
- Oppervlakkige fascia: een laag los weefsel direct onder de huid die lichaamsvet vasthoudt, receptoren en zenuwuiteinden bevat en helpt bij isolatie en bescherming.
- Diep fascia: een dikkere en sterkere laag die spieren en botten omhult en doorgang biedt aan bloedvaten en zenuwen.
- Viscerale fascia: de verbindende fascia, die beweging mogelijk maakt van inwendige organen zoals het hart, longen en de maag.
Fascia maakt de beweging in het paard
Bij het creëren van beweging in een paard speelt niet slechts één spier een rol, maar een samenwerking van verschillende structuren, allemaal verbonden door de fascia.
Fascia en spieren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ongeveer 37% van de spieren hebben geen directe verbinding met botten en pezen, maar is deels of geheel in de fascia van de andere spieren verankerd. Dit resulteert lange ketens, fasciale lijnen die allemaal met elkaar samenwerken.
Deze fasciale ketens zorgen voor het overbrengen van kracht en beweging door het hele lichaam. Spieren en fascia werken samen in het bereiken van soepele, functionele bewegingen. Fascia beïnvloedt de spierspanning en bewegingspatronen, waardoor spieren kunnen samentrekken en ontspannen, en fungeert als een soort smeermiddel tussen de spieren, zodat ze moeiteloos langs elkaar kunnen bewegen. Daarnaast geeft het flexibiliteit van het lichaam en speelt een rol in het bevorderen van proprioceptie (lichaamsbewustwording).
Stel fascia voor als een sinaasappelstukje. Als je het doormidden snijdt, zie je een netwerk van witte lijntjes en velletjes die ruimte bieden voor beweging en tegelijkertijd alles bij elkaar houden. Zonder deze structuur, zouden zowel jij als je paard uit elkaar vallen.
Verdere eigenschappen van de fascia
- Fascia beïnvloedt de bloedcirculatie, hormoonhuishouding, emotie en gedrag.
- Fascia geeft ondersteuning en stabiliteit aan organen, gewrichten en botten en het handhaven van de juiste houding.
- Fascia biedt bescherming aan zenuwen en bloedvaten tegen druk en impact. Ook beschermt het tegen overbelasting door de krachten en spanning die ontstaan tijdens beweging en rust gelijkmatig te verdelen.
- Fascia bevat bloedvaten en lymfekanalen. Hierdoor kan het afvalstoffen verwijderen en voedingsstoffen aanvoeren uit en naar verschillende weefsels.
- Fascia kan emoties vasthouden en opgeslagen worden in het geheugen.
- Fascia speelt een rol in de communicatie. Fascia wordt beïnvloed door het autonome zenuwstelsel en past zich actief aan, aan fysieke en psychische stress. Het geeft informatie van mechanische prikkels en signalen door tussen verschillende weefsels en organen.
Fascia blokkades
“Age is never relevant for fascia”
Wat echt telt, is wat er gebeurd tijdens het ouder worden met voeding, hydratie, leefomgeving, training, rust en stress is gebeurd, zowel voor ons als voor onze paarden.
Wanneer fascia verstijft, verdikt en verkleefd, verliest het zijn natuurlijke elasticiteit. De fascia past zich aan en beïnvloedt de houding van je paard. Het is vergelijkbaar met het dragen van een te strakke jas die de zenuwuiteinden onder druk zet. Dit kan leiden tot pijn en ongemak bij het paard en bewegingsbeperking. Het verstoort zenuwimpulsen en er ontstaan nieuwe bewegingen. Het zenuwstelsel registreert deze veranderingen.
Omdat paarden van nature vluchtdieren zijn, proberen ze ondanks de pijn zo goed mogelijk te blijven bewegen, wat kan leiden tot overbelasting van andere spiergroepen en structuren. Dit kan echter resulteren in problemen elders in het lichaam, meer compensaties langs de fasciale lijnen en onverklaarbare kreupelheden.
Als een deel van het lichaam een blokkade heeft, heeft dit effect op het gehele lichaam. Zo kan bijvoorbeeld een maagzweer via de fascia lijn, pijn aan de rug veroorzaken. Het is net een domino effect.
Oorzaken van fascia blokkades
- Voeding. Het dieet van een paard kan een grote impact hebben op de gezondheid van de fascia. Overmatige suikerinname kan de fascia beïnvloeden.
- Stress bij paarden kan om verschillende redenen ontstaan, zoals emotionele stress, sociaal isolement, beperkte beweging, te zware trainingen of ongeschikte huisvesting. Stress zorgt voor constante spanning in de spieren en dus ook de fascia, wat kan leiden tot verzuring. Deze verzuring kan de bloedstroom verminderen, waardoor afvalstoffen niet goed worden afgevoerd en voedingsstoffen niet goed aangevoerd. Dit kan de fascia uitdrogen, verdikken en verstijven.
- Fysieke trauma, zoals stoten, een trap van een paard of uitglijden kan schade aan de fascia veroorzaken.
- Bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden, kunnen bijwerkingen hebben die van invloed zijn op de fascia.
- Litteken van een operatie of wond kunnen de fascia verstoren en de flexibiliteit beperken.
- Te weinig beweging kan leiden tot een lage vochtbalans in de fascia. Hierdoor worden de afvalstoffen minder goed afgevoerd en opgeslagen in de weefsels wat een negatieve invloed heeft op de fascia.
- Overbelasting door herhaalde eenzijdige bewegingen, verkeerd lichaamsgebruik of voortdurende herhaling van dezelfde oefening kan de fascia onder druk zetten en leiden tot problemen.
Gezond houden
Het is belangrijk om bewust te zijn van mogelijke oorzaken en deze waar mogelijk te vermijden of beheren om de gezondheid van de fascia van je paard te behouden.
Geef je paard, ongeacht de leeftijd, voldoende vrije beweging, hersteltijd na training, vocht, juiste voeding, stretchen en het wegnemen van mogelijke stressfactoren kan je paard de fascia gezond houden.
Fascia bestaat voor 70% uit water. Zie het als een spons: wanneer een spons uitdroogt, word hij broos en hard. Wanneer je het weer nat maakt wordt hij weer veerkrachtig en soepel. Zo is het ook met fascia.
Stretchoefeningen oftewel Yoga verlengt de spieren. Zorgt voor meer flexibiliteit en beweeglijkheid van de spieren. Je paard wordt soepeler. (Vraag bij twijfel over stretchen altijd deskundig hulp).
Een fascia behandeling geeft waanzinnige resultaten.
Zoals ik al eerder beschreef verbindt de fascia het gehele paard. Daarom wordt altijd het hele lichaam van het paard behandeld. De behandeling is gericht op manipuleren, releasen, mobiliseren en stretchen van de fascia en daarmee ook de spieren.
Hiermee bereik ik dat de fascia weer in zijn gezonde vorm terugkeert. Het resultaat is dat het bindweefsel weer ruimte krijgt. Spanning en blokkades worden opgeheven, de pijn verminderd en meer bewegingsvrijheid van je paard.
Om het resultaat te behouden of zelfs te vergroten geef ik oefeningen mee. Na de behandeling is het minimaal 10 minuten lopen of je kan kiezen voor een grondwerkles voor een korte training om het bewegingsgeheugen van het zenuwstelsel te verbreken.
Na het losmaken van zijn lijf is jouw paard weer soepel en fit. Hij kan zich vrijer bewegen en beter functioneren.
Wanneer een fascia behandeling
Een fascia massage is voor elk paard geschikt, zowel voor sportpaarden, recreatie, revalidatie als oudere paarden. Je kan je paard preventief 2x per jaar je paard laten behandelen, om blessures te voorkomen. Staat je paard hoog in training dan is eens in de 5-6 weken aan te bevelen. Of je voelt dat je paard niet meer soepel zijn oefeningen kan uitvoeren of onverklaarbare klachten/ kreupelheden waar een dierenarts geen antwoord op heeft.
Nieuwsgierig geworden wat ik voor jouw paard kan betekenen?
Klik hier voor mijn aanbodpagina. Ook kan je me altijd vrijblijvend een bericht sturen via whatsapp op 06-46362500 of mail pureequi@gmail.com.
Waar zou jij graag meer over willen lezen in mijn blogs? Stuur je mij een mailtje om het te laten weten?